Makina Mühendisleri Odası (MMO) Antalya Şube Başkanı Doç. Dr. İbrahim Atmaca, güneş enerji sistemlerinin doğru kullanılmadığı takdirde halk sağlığı için büyük bir tehdit oluşturduğuna dikkati çekerek, bu sistemlerin gerek doğru kurulum gerekse de bakım ve temizlik açısından oldukça büyük bir önem taşıdığını ifade etti.

Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Makina Mühendisleri Odası (MMO) Antalya Şube Başkanı Doç. Dr. İbrahim Atmaca, yaz aylarının gelmesiyle birlikte kullanımı artan güneş enerji (günısı) sistemlerinde öncelikle kurulum aşamasında mühendislik firmalarının tercih edilmesi gerektiğinin altını çizdi ve kurulacak sistemin ve tesisatın yeterli olup olmadığı konusunda mühendisin görüşüne göre hareket edilmesi gerektiğini söyledi.
 
Atmaca, Akdeniz Bölgesi'nde yaygın olarak açık sistem güneş enerji sistemlerinin kullanıldığını belirterek, güneş enerji sistemlerinin açık veya kapalı devre şeklinde imal edildiğini, kapalı devre sistemlerin açık sistemlere göre daha hijyenik olduğunu aktardı. Suyun kolektörlerin içinden geçip ısındıktan sonra sıcak su tankına dolup, kullanılmasına imkan kılan açık devre günısı sistemlerinin bakımlarının çok önemli olduğunu vurgulayan Doç. Dr. İbrahim Atmaca, "Açık sistem güneş enerji sistemlerinde bakımların aksamadan yapılması gerekiyor. Genellikle yıllık bakımlara önem verilmiyor. Sadece arıza olunca bakım yaptırılıyor. Bakım yapılmayınca kar değil, aslında zarar ediliyor. Bakımsız bir tesisat sağlığımıza zarar verebileceği gibi kireçlenen borularda da tıkanma olabiliyor ve dolayısıyla verim düşüyor" dedi.
 
Lejyoner hastalığına davetiye çıkarıyor…

Bakımı yapılmayan güneş enerji sistemlerinin lejyoner hastalığına da davetiye çıkardığının altını çizen Başkan Atmaca, “Lejyoner hastalığı, bakteri kaynaklı zatürree türüdür. Bina tesisatlarında uygun koşullar oluşursa bu bakteriler çok hızlı çoğalabilmekte ve hayati risk oluşturabilmektedir. Özellikle günısıların bina dışlarında bulunan plastik veya metal su  depoları, uzun süre kullanılmayan borular, duş başlıkları, nemlendiriciler ve fıskiyeler bakterin çoğalma yeri olarak görülmektedir. Lejiyonella büyümesi için en uygun sıcaklık aralığı güneş enerji sistemlerinin de sıklıkla oluşan 20-45°C aralığıdır. Güneş enerji sistemlerinde hatalı tasarım ve uygulamalar riski arttırdığı gibi bakım eksikliği ve uygun olmayan işletme koşulları da bakterinin gelişmesi ve çoğalması için uygun zemini yaratabilmektedir. Özellikle suyun durgun kalması riski daha da arttırmaktadır. En büyük risk suyun ılık olması ve kullanımın kesintili olması durumudur. 20 °C'nin altındaki sıcaklıklarda üreme miktarı önemsizdir. Bakterinin çoğalması için en uygun sıcaklık aralığı 25-45 C arasıdır. En uygun çoğalma sıcaklığı ise 37 C olarak bilinmektedir. 37°C sıcaklıkta ve uygun ortamda 2 saat içinde bakteri miktarı iki katına çıkabilmektedir. 48 saat içinde de tehdit edici boyuta ulaşabilmektedir. Bakterinin 60°C sıcaklıkta ömrü dakikalar mertebesine inmekte, 70°C sıcaklıkta ise tamamen ölmektedir. Hastalık riskinin sıcak iklimlerde daha fazla olduğu da bilinmektedir. Bu nedenle sıcak iklime sahip Antalya’da günısı depolarının hijyenik bakımı daha da büyük önem taşıyor” dedi.
 
Günısı depolarında yılda bir bakım önerilir…
Özellikle durgun kalan su depolarında veya deponun akış ve hareket olmayan bölgelerinde bakterilerin hızla üreyebildiğini ifade eden Doç. Dr. İbrahim Atmaca şu uyarılarda bulundu: “Lejyonerya riskini azaltmak için günısıların en az yılda bir bakımları yapılmalıdır. Dezenfeksiyon için klorlama, ozonlama, ultroviyole gibi uygulamalar olsa da en verimli yöntem periyodik olarak sistemi çok yüksek sıcaklıktaki su ile temizlemek olarak bilinmektedir. Lejiyoneryaya neden olan bakteri 60 oC sıcaklıkta 25 dakika beklenmesi durumunda %90 bertaraf olmaktadır. 70 oC sıcaklıkta ise 10 dakika içinde berteraf gerçekleşmektedir. Riski azaltmak için bu sıcaklık uygulamalarının sürekliliğinin sağlanması gereklidir. Eğer uzun süre bu sıcaklık şartları oluşmamış ise riski azaltmak için bahsedilen diğer yöntemler ile bakım yapılması da oldukça önemlidir.”