ATB Başkanı Ali Çandır, “Antalya yüzde 24.3 küçülme ile tarihin açık ara rekorunu yaşadı.”

Antalya Sanayici ve İş İnsanları Derneği (ANSİAD) 2022 faaliyet yılı ilk Kahvaltılı Toplantısı Akra Hotel’de gerçekleştirildi. Toplantı Başkanlığını ANSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Akın Akıncı’nın gerçekleştirdiği toplantının konuğu Antalya Ticaret Borsası (ATB) Yönetim Kurulu Başkanı & Antalya Tarım Konseyi Başkanı Ali Çandır oldu. Antalya ekonomisi ve ihracatına ilişkin bilgiler veren Antalya Ticaret Borsası (ATB) Yönetim Kurulu Başkanı & Antalya Tarım Konseyi Başkanı Ali Çandır, “Antalya ekonomisine baktığımızda 2020 yılında yüzde 24.3 küçülme ile tarihin açık ara rekor küçülmesini yaşadık. Ülke sıralamasında sonuncu olduk, biz şu anda 81. il konumundayız. 80. olan il Muğla bile yüzde 8 küçüldü” dedi.

ANTALYA SONUNCU OLDU
2021 yılı sonunda açıklanan 2020 yılı verilerini paylaşan ATB Başkanı Ali Çandır, “2013 yılında Antalya ölçeğinde kişi başı milli gelir 14 bin 788 dolar, 2020 yılında 7 bin 232 dolara düştü. 2013 yılında 7. sıradaydık şu anda 27. sıradayız. En altta Şanlıurfa var, biz bu şekilde Şanlıurfa’nın 2,5 kat üzerinde bir görüntü veriyoruz” diye konuştu.  Türkiye ekonomisi içinde Antalya’nın payının yüzde 2.6 düzeyine gerilediğini dile getiren Ali Çandır, “Tarihimiz boyunca böyle bir sıraya hiç inmemiştik. Ülkemiz milli geliri 2020 yılında yüzde 1.8 ve 2021 3. çeyrekte yüzde 7.4 büyürken tarım sektörümüz yıllık yüzde 5.9 büyümüş ve 3. çeyrekte ise yüzde 5.9 küçülmüştür” dedi.

KREDİLER BÜYÜMEMİZİ SAĞLAMIYOR
Kullanılan kredilerin Antalya ekonomisine büyüme katkısı olmadığını dile getiren Ali Çandır, “Kredi ve mevduat konusunda oranımız açıklanan son veriyle 1.6’nın üzerine çıktı. Yani 160 TL’lik kredi kullanımımıza karşılık 100 TL’lik mevduat biriktirebildik. Tarihi ortalamamızda ise krediden fazla mevduat bulunmaktadır. Türkiye ortalaması ise 1.1 düzeyinde. Antalya’da 2021 yılının ilk 10 ayında kullanılan kredilerde yüzde 17’lik artış yaşanırken ülkemizde yüzde 14’lük artış yaşandı. 2020 yılında ülkemizde yüzde 47 kentimizde yüzde 35 oranında artış yaşanmıştı. Ancak kullandığımız krediler artık büyümemizi sağlamıyor” diye konuştu. Tarımsal kredi konusunda yüzde 5’in üzerine çıkıldığını belirten Çandır, “Turizmde de benzer bir eğilim yaşanmış ve ülke payımız yüzde 30’lardan yüzde 42’leri aşmıştır. Yani tarım ve turizm kredi ile varlığını sürdürmektedir” dedi.

SANAYİ İHRACATINDA GERİDEYİZ
Antalya ihracat performansının 2021 yılında yüzde 32’lik bir artışla Türkiye ortalamasının altında kaldığına işaret eden Başkan Çandır, “Ülke ortalaması yüzde 32 iken Antalya’da 2021 yılında 1 milyar 865 milyon dolar ihracat gerçekleşti. Yüzde 0.9 düzeyinde olan genel ihracat payı ile 15. sırada yer alıyoruz” diye konuştu. Tarım ihracatında 1 milyar doları aşan bir kent olarak Antalya’nın yüzde 3.5 payı olduğuna işaret eden Başkan Çandır, sözlerini şöyle sürdürdü; “Maden ve sanayi ürünleri ihracatında yüzde 38’lik artışla Türkiye ortalamasında bir ihracat gerçekleşirken sanayideki yüzde 20 artışla, yüzde 32 artış gösteren ülke ortalamasının çok gerisindeyiz. Tarım ve gıda ihracatında yüzde 32’lik artışla, yüzde 22 artış gösteren Türkiye’nin üzerinde performans gösterdik. Ancak Antalya olarak ürün gamında, gelecekte, küresel rekabet avantajı sağlayabileceğimiz tohum, fide üretimi gibi alanlara evirmeliyiz. Özellikle son 10 yıldır yaş sebze ve turunçgil ihracatındaki birim fiyatlarımız hızla geriliyor.”

Yaş sebze ihracatında yüzde 13 gerileme olduğunu belirten Başkan Çandır, “Yaş sebzede 2010 yılında 920 ton ihracat gerçekleşirken 2021 yılında 797 tona düştü, domateste 2010 yılında 892 ton 2021 yılında 683 ton ile yüzde 23 gerileme söz konusu, turunçgilde yüzde 33 ton olan ihracatımız 2021’de 492 tona düştü” dedi. Gerileme rakamlarına rağmen her 100 dolarlık yaş sebze ihracatının 44 dolarını Antalya’nın yaptığını belirten Çandır, “100 dolarlık domates ihracatının 43 doları Antalya’dan yapılmış. Narenciye ihracatının ise 3 dolarını Antalya olarak biz yapabilmişiz” diye konuştu.  

ÜLKEMİZİN DEĞERLERİNİ UCUZA SATMAYALIM
Turizm hareketliliğinde ve kapasitesinde Türkiye’nin yüzde 40 civarında olduğuna işaret eden Ali Çandır, “Son verilere göre 9 milyon turisti kent olarak ağırladık. Tabi burada da bir kayıp söz konusu, sebze ve meyvede satarken kaybediyoruz demiştik turizmde de aynı şekilde kaybediyoruz” dedi. Değerlerimizi ucuza ihraç ederek döviz bazında düşüşler yaşandığına dikkati çeken Başkan Ali Çandır, sözlerini şöyle sürdürdü; “Tabi burada turizmci arkadaşlarımız bize kızıyorlar ülkemizin değerlerini bedavaya satıyoruz dediğimizde. Kişi başına 600 dolar civarında bir turizm geliriyle bu işin sürdürülebilir olup olmadığı tekrar konuşulmalı. Kişi başına turizm gelirinde yine düşüş yaşadık. Artık 600 dolar civarına yerleşmiş gözüküyoruz.”  Endüstriyel turizm stratejisine alternatif yeni yaklaşımlarla, fark yaratıcı çalışmalarla tekrar bin dolar civarına yaklaşma zorunluluğu olduğunu kaydeden Başkan Çandır, “Bunu bir kent yaşayanı olarak, burada doğmuş bir insan olarak söylüyorum. 600 dolara gelen bir insanın günlük 1 ton suyumuzu tükettiği, minimum 25-30 kilogram atık bıraktığı bir kentte bunun karşılığının 600 dolar olmaması gerekiyor. Çünkü biz bugünü kurtaracak şekilde bu fiyatlarla yaptığımız satışlarla farkında olmadan gelecekteki çocuklarımızın iklimine, toprağına, havasına, suyuna zarar veriyoruz” dedi. Karbon salınımı, su ayak izi gibi konuların gündemde olduğunu belirten Çandır, “Bu doğrultuda da turizme bir çeki düzen vermemiz gerekiyor. Bu çeki düzeni biz de gerçekleştirdiğimiz panelde de ifade ettik su kullanımıyla ilgili, tarım sektöründe de eski alışkanlıklarımız yerine değişen koşullara ayak sağlayacak akıl ve bilimin ışığında çözümler getirmemiz gerekiyor” diye konuştu.

İKİNCİ 20 YIL ANTALYA İÇİN KAYIP BİR DÖNEM OLDU
Antalya’nın son 40 yılda yapısal eğilimlerinde iki önemli başarı hikayesi olduğun belirten Başkan Çandır, “İlki 80’li yıllarda yaşanan turizm atılımıdır. İkincisi ise 90’lı yıllardaki örtü altı üretim atılımıdır. İlk 20 yılda Antalya kredi ve mevduat oranı, tasarruf ağırlıklı bir seyir izlerken özellikle son 10 yılda hızla yükselen bir seyir izlemiştir” dedi. Kentte iş yapma karakterinin yaşanan zorluklara rağmen uzun yıllar korunabildiğini belirten Başkan Ali Çandır, “Mesela borcuna sadakatte ülke ortalamasının üzerinde kalmayı hala başarmaktayız. Kayıtlı istihdamda tarım başta olmak üzere lider kentiz. Eğitim düzeyinde de lider konumdayız. Turizm yatak kapasitesinde, örtü altı üretim kapasitesinde ve dünyaya açıklıkta lider kentiz” diye konuştu. Uzun yıllar boyunca ihracatçı bir kent olma özelliğini koruyan bir Antalya olduğunu belirten Ali Çandır, “Türkiye ve Antalya özelinde tarımda teknoloji kullanımında öncelikli olarak gübre ihtiyacını, ilaç ihtiyacını, sulama ihtiyacını, hasat zamanını tespit edecek sensörlere yani ürün verimi ile ilgili olan teknolojilere ihtiyacımız var. Ürün toplama gibi emek yoğun alanlarda teknoloji ihtiyacımız öncelikli değil. Şu an bu alanlarda istihdama, kalifiye işgücüne ihtiyacımız var” dedi.

TARIM TEŞVİKLERİ ÇİFTÇİLERE
Tarımsal teşviklerin kredi alabilenlere verilmesi konusunun yanlış olduğunu belirten Başkan Ali Çandır, “Tarım sektörü, küçük aile çiftçiliğinin yapısına uygun sosyal güvenlik, gıda, gelir, yaşam güvenliği yerinde tutunabilmeyi sağlar. Tarımsal ve sosyal politikalar eşgüdümle yürütülmeli. Yapılan çalışmalar gösteriyor ki kırdan kente göçün nedenleri arasında ekonomik faktörler kadar eğitim, sağlık hizmetleri, çalışma ve yaşam koşullarının olumsuzluğu da var” diye konuştu. Etkin ve kontrollü bir üretim sisteminin kooperatif ve birlikler vasıtasıyla gerçekleşebileceğinin altını çizen Ali Çandır, “Tarımsal örgütlerin gelişmesi ayrıca, tarım sektöründeki ilave pek çok sorunun çözümünde rol oynayacaktır” dedi.