Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) 2020 yılı Türkiye İnsan Hakları Raporu'nu yayımladı. Yaşanan gelişmeler nedeniyle gözden kaçan raporda, demokrasi ve hukuk alanında ne durumda olduğumuz gözler önüne seriliyor. TİHV'in 2020 yılı Türkiye İnsan Hakları Raporu'nda iktidarın, ağır insan hakları ihlallerinde bulunduğu ve salgın sürecini baskıyı artırma fırsatına dönüştürdüğü kaydedildi.

Raporda, 141 siyasi parti yöneticisi veya üyesi, 90 sivil toplum kuruluşu yöneticisi veya üyesinin tutuklandığı, 25 insan hakları savunucusunun gözaltına alındığı, 2 bin 14 kişinin toplantı ve gösteri yürüyüşlerinde gözaltına alındığı belirtildi. Ayrıca 137 protestocuya toplam 253 yıl hapis cezasının verildiği, yaklaşık 62 milyon kişinin toplantı ve gösteri özgürlüğünün valilik kararlarıyla engellendiği kaydedildi. Toplam 41 gazeteciye 173 yıl 11 ay hapis cezası verildiği belirtilen raporda, 616 kişinin ise sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek gözaltına alındığı, 11'nin tutuklandığı ve 147 kişi hakkında da soruşturma açıldığı bilgisi paylaşıldı.

SALGIN İSTİSMAR EDİLDİ
"Siyasal iktidarın salgını, baskıyı daha da artırmanın fırsatı haline getirdiği" tespitinin yapıldığı raporda, 2020 yılında hak ve özgürlüklerdeki geriye gidişte Covid-19 salgınının önemli bir faktör olarak öne çıktığı belirtilerek, şunlar kaydedildi:

Salgın ile mücadeleyi bir önleme ve halkın sağlığını koruma sorunu olarak değil de militarist bir zihniyetle güvenlik sorunu hâline getiren siyasal iktidar, bu süreci erkini daha da merkezileştirmenin ve toplum üzerindeki baskı ve kontrolünü daha da artırmanın bir fırsatı hâline getirmiştir.

Yine rapora göre, 2020 yılında yaşam hakkı ihlal edilen en az 3 bin 291 kişi hayatını kaybetti. Her gün en az 6 işçi, yıl boyunca 2 bin 427 işçi yaşamını yitirdi.
En az 284 kadın ve en az 26 çocuk erkekler tarafından öldürüldü.
Cezaevlerinde 35 kişi yaşamını yitirdi. 322 sağlık emekçisi salgın nedeniyle yaşamını yitirdi.

RAPORDA ÖNE ÇIKAN BAZI VERİLER ŞÖYLE    :
- 3 milletvekilinin vekillikleri, haklarındaki kesinleşmiş mahkeme kararlarına dayanarak düşürüldü ve söz konusu vekiller tutuklandı. 1 milletvekili saldırıya uğradı. Önceki dönemlerde milletvekilliği yapmış 6 siyasetçi gözaltına alındı, 1'i tutuklandı, 3'ü adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.

- Yerel yönetimlere seçilmiş 108 kişi gözaltına alındı. Siyasi partilerin üye ve yöneticisi olan en az 513 kişi gözaltına alındı, 141 kişi tutuklandı.
Dernek, vakıf, sendika ve meslek örgütleri ile çeşitli platformlar ve inisiyatiflerin üye ve yöneticisi olan en az 299 kişi gözaltına alındı, 90 kişi tutuklandı.

- En az 140 olayda en az 404 kişi işkence ve kötü muamelelere maruz kaldı ve en az 86 kişi yaralandı. Tespit edilen 139 olayın 22'si ev baskınları sırasında, 86'sı açık alanlarda ve 31'i resmi gözaltı merkezlerinde meydana geldi. 1 olayda ise zorunlu askerlik görevini yapan 1 kişi işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldı.

- 13 ırkçı saldırı sonucunda 3'ü çocuk toplam 7 kişi yaşamını yitirdi, 1'i çocuk 8 kişi yaralandı. Bu saldırıların 8'i mültecilere karşı yapıldı.

- "Cumhurbaşkanı’na hakaret" iddiasıyla 2020 yılında en az 24 kişi gözaltına alındı, 2 kişi tutuklandı.

- 2020 yılında en 25 sanatçı ve yazar hakkında daha önceden açılmış olan davaların görülmesine devam edildi.

- 15 Temmuz Darbe girişimi ile ilişkili soruşturmalar ve "FETÖ/PDY soruşturmaları" kapsamında 2020 yılı içinde toplam 6 bin 310 kişinin gözaltına alındı, 837 kişi tutuklandı.
Toplam 345 sayfalık raporda, "Siyasal iktidar koronavirüs salgınıyla mücadeleyi bir önleme ve halkın sağlığını koruma sorunu olarak değil de militarist bir zihniyetle bu süreci, erkini daha da merkezileştirme ve toplum üzerindeki baskı ve kontrolünü daha da artırmanın bir fırsatı haline getirdi. Yıl boyunca başta bilgi edinme hakkı, yaşam hakkı, kişi güvenliği ve işkence yasağı, ayrımcılık yasağı, sağlığa erişim hakkı, çalışma hakkı, düşünce ve ifade özgürlüğü, toplanma ve gösteri yapma özgürlüğü olmak üzere pek çok temel hak ve özgürlük yoğun bir şekilde ihlal edildi." ifadeleri yer aldı.
Kaynak: Türkiye İnsan Hakları Vakfı