Covit -19'un üç evresi var ve ne yazıkki biz sadece ilk akut evreye bakıp hastayı taburcu ediyoruz, halbuki hastalığın diğer evrelerini de bilmek, sonradan olabilecek hastalıkları engelleyebilir. Buna bakmazsak hasta için coviti yendi ama kalpten gitti veya böbrek yetmezliğinden gitti diye ağıt yakabiliriz. Ama iş işten geçmiş olur…

Akut tabloda o ilk 14 ila 28 günlük süreçteki belirtiler... Hepimizin artık ezbere bildiğimiz bazen ateş çoğu zaman aşırı ağrı, nefes almakta zorluk, tat ve koku kaybı ile gelişen durum...

Subakut tabloda miyokard infarktüsü, miyokardit (oran:%78) sekonder diabet, beyin kanaması ve felç, böbrek süzme fonksiyonu bozulması, karaciğer fonksiyonu aksaması var. Bu belirtiler akut tabloyu takip eden 14 ila 28 gün sonra ortaya çıkıyor.
Genellikle atlanabiliyor.

Kronik tabloda özellikle akciğer fonksiyon bozuklukları var. Akciğerde oluşan nedbe dokularına bağlı olarak. Keza subakut klinik tabloların doğal devamları da kronikleşme sürecinde bozulmuş hale gelebiliyor.
o yüzden hastayı taburcu etmeden önce:
A. Ekokardiyografi
B. Tropolin, Ferritin D vitamini, CRP, BUN, EEG,  MR., kan şekeri, CBC gibi tetkiklerin mutlaka yapılması gereğini düşünmekteyim.
Hatta bunun takibi için ayda bir tahlillerin yapılması öneriyorum. Bu aile hekimliklerinde olması zor görtünüyor ama pandemi hastaneleri bunun için çok iyi bir merkez olur kanısındayım.
Eğer bu yapılmış olsa bir çok genç kardeşimizi kurtarabiliriz gibi geliyor…

Önümüzdeki günlerde etkin aşının gündeme gelebileceğini düşünmüyorum. Ama aşının olması elbette bir avantaj sağlar, tüm insanımıza aşı yapamayız, grip aşısı alırken bile zorlandığımıza göre korona aşısı halka kim bilir ne zaman ulaşır?
Bu hastalığı yenebilecek bir ilaç da çok zor üretilir. O zaman bize kalan önlemi almak, hasta iyileştikten sonra bile takibi bırakmamaktır.

Çocuklarda sub akut ve kronik rahatsızlıklar daha çok görülebilir. Bunlar da çok kolay atlanır o yüzden okulların açılmasının mevcut koşullarda doğru olmayacağına inanıyorum ayrıca çocuklar çok iyi bir taşıyıcı. Hem kendilerini hem de yakınlarını hasta edebilmektedirler.

Maske kullanımının bulaşma ve bulaştırmayı engelleme açılarından vazgeçilmez olduğu da bir gerçektir. Maske takmamanın hiç bir mazereti olamaz, artık maskeli yaşama alışmalı, 4 saatte bir maskemizi değiştirmeliyiz. Bu konuda en iyi maskenin klasik cerrahi maske olduğu bir gerçektir…

Fiziksel mesafe ortalama 2 m olmalıdır. Bazılarının dediği gibi 1 metre olmaz, hatta 2 metre varken bile maske takmak virüs yükünü çok azaltacaktır. Aynı masada yemek yemek bir riskdir.  O yüzden sırayla yemek yemek, tek başına yemek yemek çok daha doğru olacaktır.
PCR testi güvenilirliği yüksek değildir. Yani her testi negatif çıkan negatif sayilmamali. Test 2 gün ara ile tekrarlanmali ve mutlaka COV2 immun glo. M le ve de G (ileri evrede positiflesebilir) takibe alınmalı. Ama elimizde başka olanak olmadığı için buna inanmak zorundayız, pozitifliği bazı ekstra durumlar hariç pozitifdir ama negatifliyi % 70 oranında güvenilirdir. Tomografi en iyi tanıyı verir o yüzden ihmal edilmemelidir…

Sağlık çalışanlarına anlam veremediğim bir şekilde sadece 7 gün karantina verilmektedir, bu çok azdır. Hem sağlık çalışanın sağlığı hem de bulaştıracağı hastalar için büyük risktir. Bu yüzden bir çok sağlık çalışanı sub akut hastalıklar yüzünden yaşamlarını yitirmektedirler.

(Ozanca sağlık mobbing politika kitabımdan)