COVID-19 salgını nedeniyle neredeyse bir yıldır uzaktan eğitim alan öğrenciler şimdilerde heyecanla yarıyıl tatilini bekliyorlar. Her ne kadar bu tatil, her zamanki tatillerden farklı olarak çoğunlukla “evde” geçecekse de, salgının gölgesinde de olsa güzel bir tatil geçirmenin mümkün olduğunu belirten Anadolu Sağlık Merkezi’nden Uzman Psikolog Ezgi Dokuzlu, “Bu tatilde çocuklar tatilde oldukları süre boyunca dışarıya çıkmak isteyebilir, tablet, telefon ve televizyona yönelebilir, kurallara uyma konusunda aileleri zorlayabilir. Bu nedenle tatil boyunca da evdeki düzeni sürdürmek önemli. Ebeveynlerin çocuklarının yaş ve gelişim düzeyine uygun hem eğlenceli hem katı olmayan kurallar içeren bir tatil planı oluşturması evdeki rutinleri sürdürmek ve verimli vakit geçirmek için faydalı olacaktır” önerisinde bulundu.

Uzaktan da olsa düzenli bir şekilde akranlarıyla sohbet etsinler
Online eğitimin evde güvenli ve konforlu eğitim gibi faydalarının yanı sıra sosyalleşme ile ilgili birçok olumsuz etkilerinin de bulunduğunu vurgulayan Anadolu Sağlık Merkezi’nden Uzman Psikolog Ezgi Dokuzlu, “Okula gitmek çocuklar için yalnızca ders dinlemek ve yeni bilgiler öğrenmekten ibaret değil; aynı zamanda sosyal ortamlarda aile üyeleri dışındaki kişilerle etkileşimde bulundukları ve dış dünyada kendileriyle baş başa kaldıkları bir eylemdir. Arkadaşları ile oyunlar oynamak, evden ve ebeveynlerden uzakta bireysel vakit geçirmek, evdekinden daha çok kendi kararlarını vermek zorunda olmak ve aynı zamanda verdiği kararların sonucuna katlanıyor olmak birçok yönden gelişmelerine fayda sağlamakta. Özellikle tatilde evlerde vakit geçirmek zorunda kalan çocukların uzaktan da olsa düzenli bir şekilde akranlarıyla sohbet etmesine imkân sağlanmalı” açıklamasında bulundu.

Ekranlardan uzak, verimli vakit geçirmeye çalışın
Birçok ebeveynin çocuklarıyla evde verimli vakit geçirme konusunda zorlanabildiğine dikkat çeken Uzman Psikolog Ezgi Dokuzlu, “Anne ve babalar çocuklarıyla ilgilenemeyecekleri durumlarda, çok yorgun ve tahammülsüz olduklarında veya önemli bir işleri olduğunda genellikle çocuğu tablet veya televizyona yönlendirerek kendi kendine vakit geçirmesini sağlayabiliyorlar. Bu durum özellikle bugünlerde online ders için sürekli ekran başında olan çocukların gelişimi için oldukça zararlı. Ekran süresi yaş ve gelişim özelliklerine göre değişebilir fakat 3-4 yaşa kadar çocukların ekrandan uzak durması gerekir” dedi.

Bilgisayar oyunlarına dikkat!
Pandemi sebebiyle iletişim eksikliği yaşayan çocukların arkadaşlarıyla oynadıkları online oyunlarda veya tanımadığı kişilerle oyundaki iletişimle sosyalleşme ihtiyacını gidermeye çalışabileceklerini vurgulayan Uzman Psikolog Ezgi Dokuzlu, “Özellikle şiddet içerikli bazı oyunlar bugünlerde oldukça popüler. Anne ve babalar çocukların oynadığı oyunları sıklıkla takip etmeli, hatta çocuklara oynadıkları oyunları merak ettiklerini ve belki birlikte de oynayabileceklerini söyleyebilirler. Bu sayede kendilerini çocuğun oyun dünyasına dahil edebilir, sakıncalı içerikler konusunda kontrol sahibi olabilirler” açıklamasında bulundu.

Uzman Psikolog Ezgi Dokuzlu, tatili keyifli ve verimli geçirmek için ebeveynlere önerilerde bulundu:
Ebeveynler mümkünse açık mekanlarda, parklarda sosyal mesafeye dikkat ederek çocuklarının diğer çocuklarla buluşmasını, doğada vakit geçirmesine kısa süreli de olsa olanak sağlamalıdır.
Tüm aile üyelerinin katıldığı beceri veya yaratıcılık temelli etkinlikler planlanabilir.
Zaman zaman ailece çocukların gelişimine uygun olarak seçilen filmler veya belgeseller izlenip sonrasında izlenen şey değerlendirilebilir.
Ailece kitap okuma etkinlikleri planlanabilir. Daha sonra okunan kitabın resmi yapılabilir.
Yarışma ve rekabetin ön planda olmadığı tüm aile üyelerinin katılabileceği oyunlar oynanabilir.
Puzzle, bulmaca, bilgi kartlarıyla keyifli ve aynı zamanda verimli vakit geçirilebilir.
Tatil boyunca çocukların eğitimden uzak kalmaması için her gün ortalama 30-40 dakikalık çocukları çok yormayacak çalışmalar veya konu tekrarı faydalı olacaktır. Ders çalışmaları konusunda baskı yapmamak, zorlamamak, sert ve suçlayıcı uyarılardan kaçınmak önemli.
Çocuklar online dersler olmadığında tablet ve telefonla vakit geçirmek isteyebilirler. Tatilde de ekran süresi ve sınırlar mutlaka hatırlatılmalı ve bu sınır her gün aynı olmalı. Anne ve babalar bu kuralları sürdürürken mutlaka tutarlı ve istikrarlı olmalı.
Evde yapacak bir şey bulamadığını ve sıkıldığını söyleyen çocuklara ebeveynler, evde de olsa neler yapabileceği, vaktini nasıl verimli ve aynı zamanda eğlenceli geçirebileceği konusunda tavsiyeler vermeli.
Çocuklar tatil boyunca ekranlardan mümkün olduğunca uzaklaşmalı. Sadece tatillerde değil okul süresi boyunca da çocukların hem fiziksel hem de zihinsel gelişimleri için ders saatleri dışında tablet veya bilgisayarla geçirilen süre sınırlandırılmalı, fazlaysa azaltılmalı.
Tatilde de, aynı okul sürecinde olduğu gibi yemekler tablet veya televizyon izlerken yenmemeli. Tüm aile üyelerinin bir araya gelip aynı saatte yemek yiyeceği bir düzen oluşturulmalı. Yemek saati bittiğinde masadan kalkılmalı.
Ebeveynler tatil boyunca çocukları arkadaşlarıyla bir araya getirmek adına online buluşmalar düzenleyebilirler. Bu buluşmalarda çok yorucu olmayan kısa süren etkinlikler, egzersizler, hatta ebeveynlerin de katılacağı keyifli etkinlikler yapılabilir.
Çocukları sınırlandırmadan, kontrolü hayal güçlerine bırakarak keyifli vakit geçirmelerini sağlayabilirsiniz. Onlara sürekli yönlendirmeler yapmanız, ne yapacaklarını söylemeniz, oynadıkları oyuna gereğinden fazla müdahale etmeniz bireysel geçirdikleri vakitte üretkenliklerini ve yaratıcılıklarını kısıtlayacaktır.
Pandemi süreci çocukları birçok yönden etkiledi. Tatilde ve tatil sonrasında da eski yaşantımızdaki gibi olamayacağımızı konuşmalıyız. Bu hassas süreçte onları anladığımızı, her konuda yanlarında olduğumuzu hatırlatmayı da ihmal etmeyelim.
Özellikle 10-12 yaş altı çocuklara tatilin kaç gün süreceği, tatil bittikten sonra okula tekrar eski düzeninde devam edeceği hatırlatılmalı.
Tatil bittiğinde yeniden eski düzene devam edilmeli. Derse odaklanmakta zorluk çeken veya ekran karşısına oturmak istemeyen çocuklar için ders aralarında mutlaka ekran başından kalkacakları, ev içerisinde de olsa hareket edecekleri mola saatleri oluşturulmalı.