Kışın domates, biber, salatalık, patlıcan ve benzeri sera ürünleri yemek faydalı mıdır, zararlı mıdır? Bir televizyon programında kışın bu sebzeleri tüketmenin sağlığımıza zarar vereceği hatta kışın içilen bir bardak domates suyunun bir bardak zehirle eşdeğer olduğu yönünde açıklamalar yapıldı. Tabi bu başta Antalyalı çiftçiler olmak üzere tüm sera üreticilerimizi kızdırdı. Acaba gerçekten kışın yenen bu sebzeler bu kadar zararlı mı, bu konuda fikirlerimi paylaşmak isterim.

Şimdi gerçekten işe fito terapici gözü ile bakarsak televizyondaki meslektaşım haklı. Kışın kış sebzesi, yazın yaz sebzesi ve meyvesi yemek en uygunudur. Gerçekten döngü binlerce yıldır biz o şekilde besler büyütür, ihtiyacımıza göre mevsiminde bize ne uygunsa o sebze meyve hazırdır, biz onu yiyerek ayakta kalırız, hastalanmayız. Yazın karpuz, kavun, şeftali, kiraz gibi meyvelerin vitamin ve minarellerine, kışınsa portakal, ayva, elma gibi meyvelerin vitaminlerine daha çok ihtiyaç duyarız. Bu açıdan bakarsak sebzeler de aynı şekildedir. Yani kışın kış sebzesini, yazın yaz meyvesini yemek sağlıklı yaşamak için daha uygundur.

Ancak işin zehir kısmına gelirsek durum çok farklıdır. Artık günümüzde çiftçiler yazın da kışın da ister sebze yetiştirsin isterse meyve bol bol zehir kullanmaktadırlar. Artık topraklarımız bilinçsiz tarım yapmaktan, devletin yanlış tohum politikalarından dolayı yetişen bitkiler zehir atılmadan oluşmuyor ve ürünü hemen örümcek gibi, bit gibi haşereler sarıyor ve ürün almayı engelliyor. Yaz- kış aynı tohumlar kullanıldığı için de sera veya açık alan fark etmiyor, her yerde bu zehirler bilinçli bilinçsiz kullanılıyor. Yani eğer zehir kullanımından endişe ediyorsak bu yaz içinde kışın ki kadar belki de daha fazla kullanılıyor.

Hatta kışın yetiştirilen sebzeler gerek ihraçta gerekse tüketim için büyük marketlere verildiği için ölçüm tesislerinde sertifikalandırılıyor, o onay olmadan ne ihraç edilebiliyor ne de büyük marketlere satabiliyor. O yüzden de sera üreticileri üretimin her aşamasında çok sıkı denetleniyor, kullanılacak ilaçlar minimumda veriliyor, zamanında toplanıyor, uygun şekilde paketleniyor ve tüketiciye ulaştırılıyor. Halbuki çoğu tarla ürünü denetimsiz ve çok ilaçlı erken toplanmış olabiliyor, zehir yönünden daha tehlikeli olabiliyor.

Aslında sorunun çözümü basit ama çok uğraştırıcı ve sabır istiyor. Bölge bölge toprak islahına gidebilsek -ki bu en az beş sene ürün almamayı gerektirir- bu yıllarda köylüye devlet desteği veya diğer bölgelerde çalışma imkanları ile çözebiliriz. Bunu ya perma kültür uygulamaları ile çözebiliriz ya da farklı yöntemlerle toprağın islahı gerekebilir ama bunu yapacak bilinçte ve kafa yapısında bir irade ile bu mümkün olabilmektedir. Bazı ülkeler çölü cennete çevirirken, bazı ülkeler denizin soğuğun üzerinde yaptıkları ürünlerle tüm dünyayı beslerken, bizim dünyanın en verimli topraklarında sağlıklı ürün elde edemememiz çok acıdır. Öncelikle uzun vadeli bir tarım politikası yapmalıyız.

Bence evet kış sebzesi kışın, yaz sebzesi yazın tüketilmelidir ama güvenilir marketlerden aldıktan sonra kışın da yaz sebzelerini zehirlenme korkusu olmadan tüketebilirsiniz. Ama hiç bir zaman, zamanında sağlıklı yetiştirilmiş bir sebze kadar yararlı olanı yoktur. Doğru yerden doğru zamanda doğru sebzeyi alın, gönül rahatlığı ile tüketin.

(Ozanca sağlık mobbing politika kitabımdan)